Yêu và ghét là hai đường thẳng song song, thật sự quá mong manh để cảm nhận được lằn ranh giữa yêu và ghét. Tâm lý hành vi của con người luôn hướng về những gì đẹp nhất, tốt nhất và những gì mình thích nhất, loại bỏ những gì chán ghét nhất, như ca dao đã diễn tả tâm trạng, tâm lý về hành vi:
"Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng;
Yêu nhau trăm sự chẳng nề
Một trăm chổ lệch cũng kê cho bằng;
Yêu nhau quả ấu cũng tròn
Ghét nhau bồ hòn cũng méo"
Yêu và ghét là cặp đôi luôn đối diện trong một bản thể của sự vật, khi yêu cái này buộc phải ghét cái nghịch với nó. Khi yêu thì luôn thèm khát nó, ca tụng và dành những ca từ gì đẹp đẽ nhất, cho rằng nó là báu vật, là vật vô cùng giá trị hoàn hảo và lấp lánh, ngược lại là chê bai, dèm pha, khe khắt lên án và tránh xa nó, xem nó như một tế bào đầy khiếm khuyết, xấu xí, vô giá trị...
Hay như câu chuyện phim hoạt hình nổi tiếng "Tom & Jerry", khi một cậu bé xem đến đoạn mèo Tom bị chú chuột Jerry rượt đuổi và đánh bầm dập thì cậu bé khoái chí la hét, thì khi Tôi hỏi cậu bé "vì sao con thấy mèo Tom bị ăn hiếp con lại khoái chí", thì cậu bé hồn nhiên nói rằng "Tom đâu có bị ăn hiếp, chỉ có chuột Jerry mới bị ăn hiếp, chuột Jerry trả thù là phải rồi". Như vậy, với mỗi hình tượng thì thái độ yêu và ghét là khác nhau, tùy theo mỗi góc nhìn "dù thực tế Mèo là có ích, và Chuột là gây hại". Trên thực tế, các mặt tốt xấu thường đan xen lẫn nhau, khó có thể đánh giá đối tượng hay sự vật đó là thuần túy là tốt hay thuần túy là xấu, và mỗi sự vật hiện tượng tùy mỗi thời điểm sẽ là tốt và xấu, cụ thể hay như mèo Tom lúc quá quắt ăn hiếp chuột Jerry và tấn công chuột Jerry, nhưng đôi lúc lại đoàn kết với chuột Jerry, cũng như giúp đỡ kẻ khác..., do đó không thể nhận định tuyệt đối chỉ có yêu hoặc ghét mà phải biết phân biệt chọn lọc.
Thông thường, con người luôn thỏa hiệp và chấp nhận tình cảm yêu và ghét một cách nhất thời như là lẽ tất nhiên của cuộc sống, chính vì dễ dàng chấp nhận với tư duy như vậy, nên vô tình người ta lại vun trồng và củng cố cho thứ tình cảm này, chính điều này nhà Phật đã xếp vào loại "Vô minh bẩm sinh" và làm cho con người luôn bị lẩn quẩn trong cái thế giảo ảo mị, cũng như bị vây hãm tâm trí, khiến con người luôn khổ sở đối diện với chúng và suy nghĩ làm sao phải vật lộn với nó, đối phó với nó, hết yêu rồi tới ghét...
Nhà Phật có giáo lý gọi là Trung Đạo, là con đường ở giữa, tức là Sắc sắc - không không (Sắc tức là không, không cũng là sắc, không mà có), điều này có nghĩa không có sự cố chấp hay bám vào bất cứ cái gì, không lệ thuộc vào cái có, không nô lệ vào cái không, không cho phép câu nệ hay ràng buộc, chấp chiếm, thiên lệch vào bất cứ sự việc sự vật nào.
Hay như đức Khổng Tử, đã khai sáng và mở ra đạo Trung Dung làm nền tảng và mục đích cho mọi người theo để trở thành thánh nhân quân tử, phù hợp với mọi tầng lớp và đẳng cấp xã hội, từ người kém trí, từ thứ dân cho tới quan quyền lãnh đạo, tư duy cái trung dung của người quân tử khác với cái trung dung của kẻ tiểu nhân:
"Quân tử chi trung dung giã
Quân tử nhi thời trung;
Tiểu nhân chi trung dung giã
Tiểu nhân nhi vô kị đạn giã"
Còn với Lão tử thì chủ trương đạo Vô vi, vô vi mới thoát khỏi sự tranh đua, lòng tham và ganh ghét, làm mà không làm, xem lớn như nhỏ, coi nhiều như ít và lấy đức báo oán:
"Vi vô vi, sự vô sự, đại tiêu đa thiểu, báo oán dĩ đức"
Tóm lại, việc yêu và ghét cũng là vấn đề thường tình của cuộc sống, đều là những cảm xúc mãnh liệt có thể xảy ra nhất thời và bộc phát tại một thời điểm, đôi khi yêu và ghét chẳng những không đối lập nhau mà lại có quan hệ mật thiết với nhau, tại sao không ? Có khi nào chúng ta từng nói "Tôi yêu bạn nhưng tôi cũng ghét bạn" hay không? Nếu có thì rất bình thường nhé các bạn !
Hải Triều.
KHUYẾN MÃI LỚN HOT HOT HOT
2 comments:
Tôi không ngờ Chú em tôi có bài viết "yêu và ghét" qua hay. Cám ơn em đã cho Anh 1 cái nhìn khác về những điều cuộc sống quanh Ta.
Cuộc sống là màu sắc, cảm nhận của mỗi người, mỗi trạng thái và mỗi hoàn cảnh luôn khác nhau. Điều quan trọng phân biệt đâu là trạng thái và cảm xúc nhất thời...
Post a Comment